|
|
Χελιδονίσματα, Σιτοχώρι Σερρών
Χελιδόνα έρχεται απ' τη Μαύρη θάλασσα, θάλασσα επέρασε, έκατσε και λάλησε, λάλησε τα πράγματα, του Θεού τα πράγματα Μάρτη πως μας έστειλε να μας δώσει πέντε αυγά κι αν δεν έχει πέντε αυγά παίρνουμε την κλωσσαριά να γεννάει και να κλωσσά και να σέρνει τα πουλιά. Μάρτης μας ήρθε τα λουλούδια ανοίγουν, τόπος μυρίζει , έξω ξύδι και χολή, μέσα υγεία και χαρά και το Πάσχα κόκκινα αυγά! |
Λαογραφία του εθίμου
- Τα παιδιά (ηλικίας συνήθως 7-12 ετών) χωρίζονταν σε ομάδες.
- Κάθε ομάδα έφτιαχνε μια κατασκευή πάνω στην οποία στερέωνε ένα ξύλινο ομοίωμα χελιδονιού.
- Κάτω από το χελιδόνι (και στο κέντρο της κατασκευής) περνούσαν έναν άξονα με κορδόνι, που έκαναν το χελιδόνι να περιστρέφεται, κάθε φορά που το παιδί τραβούσε το κορδόνι.
- Η χαρά των παιδιών ήταν να καταφέρουν να περιστρέφουν το χελιδόνι χωρίς διακοπές.
- Το κλουβί το στόλιζαν με πρασινάδες και λουλούδια, καθώς και με διάφορες ασπροκόκκινες κλωστές, τις λεγόμενες «μάρτες».
- Με τη Χελιδόνα στο χέρι, έβγαιναν στον δρόμο και ανήγγειλαν τον ερχομό της άνοιξης.
- Στα σπίτια που πήγαιναν, η νοικοκυρά έδινε στα παιδιά αβγά ή χρήματα και αυτά τής έδιναν «μάρτες» ως δώρο για τα μικρά κορίτσια του σπιτιού: πίστευαν ότι, αν τα φορέσουν στον λαιμό ή στο χέρι θα προστατεύονταν από τον ήλιο του Μάρτη.
- Τις "μάρτες" τις φορούσαν 40 μέρες και μετά, άλλα κορίτσια τις κρεμούσαν στους φράχτες για τις πάρουν τα χελιδόνια και να φτιάξουν τις φωλιές τους κι άλλα τις έβαζαν κάτω από μια πέτρα για να δουν μετά από λίγες μέρες, ανάλογα με τα ευρήματα κάτω από την πέτρα, αν θα παντρεύονταν στο χωριό ή στην πόλη.
Να παίξετε με τη φλογέρα σας και να μάθετε τα λόγια από τα κάλαντα του Μάρτη που βλέπετε παρακάτω.